رقم مهریه حضرت زهرا سلام الله علیها

نگاهی به مهریه همسران این بزرگواران می تواند الگوی خوبی برای امروز ما باشد.

مهریه حضرت زهرا سلام الله

مهریه حضرت زهرا (س) چهار صد درهم یا اندکی بیش تر یا کم تر بود که با این پول پیراهنی به بهای هفت درهم و چارقدی به بهای چهار درهم و دستمال و قطیفه مشکی بافت خیبر و دو عدد تشک و چهار عدد بالش و پرده ای از پشم و یک تخته بوریا و یک آسیاب دستی و لگنی از مس و مشکی از چرم و یک ظرف چوبی و کاسه ای برای دوشیدن شیر و یک آفتابه و یک خمره و چند عدد کوزه خریدند. وقتی این ها را نزد پیامبر آوردند، فرمود:خدا به اهل بیت برکت دهد. (سید جعفر شهیدی، زندگانی حضرت فاطمه (س) ص 59.)

به پیامبر (ص) گفتند: این مقدار مهر فاطمه در روی زمین است، مهر او در آسمان ها چه مقدار است؟

حضرت فرمود:مهر فاطمه در آسمان ها زمین است. (مجلسی، بحارالانوار، ج43، ص 113)

از امام باقر (ع) نقل شده است: مهریه زهرا (س) چهار نهر فرات و نیل و نهروان و نهربلخ است، ولی در روی زمین پانصد درهم قرار داده شد، تا برای دیگران اسوه و ملاک باشد. (مجلسی، همان.)

البته مقصود از مهریه در اینجا معنای خاصی است، نه اینکه حضرت زهرا مالک آنها بوده و هیچ کس حق استفاده از این رودها را نداشته باشد.

دکتر شاهین زند، مشاور خانواده درباره این مهریه ها و دلیل محبوبیت و رواجشان این طور توضیح می دهد.

«افزایش مهریه یک پدیده تک عاملی نیست و مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در آن دخیل هستند. در حقیقت چشم و هم چشمی و مقایسه گری، ناامنی اقتصادی و ترس از طلاق دلایل مهریه های نامتعارف هستند. این نامتعارف بودن می تواند در میزان مهریه نمود پیدا کند یا در شکل مهریه. بالا رفتن آمار طلاق در سال های اخیر باعث شده برخی از زنان به حدی در مقابل آینده زندگی شان احساس ناامنی کنند که بخواهند این زندگی را به هر شکلی حفظ کنند و در این موارد است که مهریه هایی مثل رگ داماد، بال مگس و... مطرح می شود تا ضمانتی برای حفظ زندگی باشد.

سست شدن بنیان خانواده ها باعث شده که زنان نتوانند در آغاز زندگی مشترک آینده روشنی را برای خود تصور کنند. به همین دلیل سعی می کنند با در نظر گرفتن مهریه های بالا، بخشی از این احساس ناامنی را کم کنند تا اگر زندگی مشترکشان به سرانجام نرسید، بتوانند استقلال داشته و روی پایشان بایستند و اگر پشتوانه عاطفی شان را از دست می دهند، لااقل پشتوانه مالی داشته باشند.

از سوی دیگر با وجودی که مهریه ضامن دوام ازدواج نیست، اما عده ای تصور می کنند قرار دادن مهریه های سنگین می تواند باعث منصرف شدن مرد از طلاق شود و زندگی را در بحران ها حفظ کند. این در حالی است که در شرایط شدت گرفتن بحران ها ممکن است زن مهریه را ببخشد و توافقی طلاق بگیرد یا مدت ها دور از همسرش زندگی کند.

من مراجعانی هم داشته ام که مهریه های عجیب شان به دلیل این حس ناامنی نبوده است. آنها صرفا برای متفاوت بودن و برتری جویی مهریه های نامتعارف را انتخاب می کردند که می توان گفت شکل تغییر یافته ای از چشم و هم چشمی است. یعنی فرد به حدی از ارقام نجومی مهریه اشباع شده که این بار به دنبال مطرح کردن و به رخ کشیدن خود از طریق یک مهریه نامتعارف و عجیب است. حتی اگر این مهریه ارزش مادی بالایی نداشته باشد.

اما باید بدانید که مهریه تعریفی دارد و نمی توان هر چیزی را به عنوان مهریه ثبت کرد. بر اساس قانون، مهریه باید مالیت داشته باشد یعنی اینکه نوع مهریه باید ارزش معاملاتی داشته و بتوان آن را تبدیل به ارزش ریالی کرد.

به عنوان مثال بال مگس و پروانه یا اعضای بدن را نمی توان به عنوان مهریه ثبت کرد زیرا مالیت نداشته و قابل معامله نیست و ثبت اینگونه مهریه ها غیرقانونی است. در واقع حتی اگر زوجین هم مهریه ای نامتعارف را شرط کرده و مورد توافق شان باشد دفترخانه ها نباید آن را ثبت کنند.

بنابراین کسانی که مهریه های زیادی معنوی یا زیادی عجیب و دور از ذهن را تعیین می کنند، عملا مهریه شرعی انتخاب نکرده اند و محضردارها هم نباید این مهریه ها را ثبت کنند. مثلا شما نمی توانید به عنوان مهریه، از همسرتان بخواهید قرآن کریم یا دیوان اشعار حافظ و مولانا را حفظ کند، نمی توانید بخواهید به جای مهریه، فوق دکترا بگیرد یا مثلا هر روز یک نکته اخلاقی به شما بیاموزد. اما اگر در کنار این ها، یک سکه، یک گونی برنج، یک تکه پارچه به عنوان مهریه تان قرار دهید، آن وقت مهریه ارزش ریالی پیدا می کند و شرعی و قانونی می شود.

یک پیشنهاد خوب

اما اگر مایلید یک مهریه معقول داشته باشید و هم جنبه مالی و حمایتی آن را حفظ کنید و هم انصاف را رعایت کرده باشید، توصیه می کنیم مهریه خود را با یک روش دیگر تعیین کنید. چطور؟

طلا در حال حاضر نه فقط در ایران که در بازار جهانی هم وضع بحرانی دارد و حسابی دچار تورم است. بنابراین منصفانه تر این است که در تعیین میزان مهریه قیمت سکه را در زمان عقد در نظر بگیرید و مبلغ ریالی آن را به عنوان مهریه ثبت کنید. مثلا اگر می خواهید 100 سکه مهرتان باشد، 100 را ضرب در 850 هزار تومان که نرخ امروز سکه است کرده و رقم 85میلیون تومان را مهریه تعیین کنید. به این ترتیب اگر روزی روزگاری بازار دوباره به حال و روز امروز افتاد و کسی نتوانست جلوی افزایش قیمت سکه را بگیرد، همسر شما برای پرداخت مهریه تان بیچاره نخواهد شد و کافی است رقم مهریه شما ضرب در میزان تورم سال های پس از عقدتان شود و رقم نهایی به دست بیاید. این رقم به مراتب واقعی تر از رقمی است که در اثر تورم های کاذب بازار طلا به دست خواهد آمد.

به فامیل و دوست و آشنا هم می توانید بگویید مهرتان معادل 100 سکه بهار آزادی است. این طوری لازم نیست نگران کلاس مهریه تان باشید!

طرفین با امضای شرط سیزدهم رضایت می دهند که مهریه در زمان درخواست زن به او پرداخت شود و با امضای شرط 14 پرداخت آن مشروط به توانایی مالی مرد می شود.

این شرط عندالاستطاعه بودن مهریه (یعنی پرداخت آن نه به میل و اراده زن، بلکه هر وقت داماد توانایی اش را داشت) شرط خوبی به نظر می رسد که حداقل می تواند از زندان افتادن مردها جلوگیری کند اما بد نیست بدانید که این شرط آنقدرها هم که انتظار می رفت تغییری در میزان مهریه و زندانیان آن نداشت.

گواه این ادعا، گفتگویی است که محمدعلی ساری معاون ستاد دیه کشور چندی قبل با رسانه ها داشت و در آن از استقبال نکردن زوج های جوان برای ثبت عندالاستطاعه در سند ازدواج خبر داد.

ساری گفت: «متاسفانه آمار زندانیان مهریه نسبت به سال گذشته 50 درصد افزایش داشته و تنها در مدت 50 روز از پاییز امسال شاهد افزایش 327 نفری زندانیان مهریه بوده ایم و این در حالی است که تاکنون هیچ زوجی از ثبت عندالاستطاعه بودن مهریه در سند ازدواج خود استفاده یا استقبال نکرده است.»

طبق قوانین موجود، نمی توان زوجین را در زمان ثبت عقد مجبور کرد مهریه را عندالاستطاعه یا عندالمطالبه ثبت کنند و این تنها به توافق شما و همسرتان بستگی دارد. سازمان ثبت اسناد هم نمی تواند به دفترخانه ها اجبار کند که فقط در ثبت مهریه واژه عندالاستطاعه را قید کنند و اگر چنین اقدامی از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صورت بگیرد، غیرقانونی است.

بنابراین سعی کنید فارغ از ذوق زدگی روزهای اول ازدواج و تب و تابی که همه عروس و دامادها دارند، در این باره صحبت کنید و تصمیم بگیرید.

درگوشی با عروس خانم ها

درست است که همه مفاد عقدنامه باید با توافق دو طرف باشد و مهریه هم حق شماست و هر وقت میلتان کشید می توانید آن را مطالبه کنید، اما اگر خیلی حفظ حق و حقوقتان برایتان اهمیت دارد، بهتر است رقم مهریه را طوری تعیین کنید که زودتر به حقوقتان برسید. به هر حال حتی با دید کاسبکارانه هم یک مهریه کم اما نقد، بهتر از یک مهریه کلان دست نیافتنی است!